۱۰ ترفندی که یک پتینه‌کار باید بداند
اجرا کردن پتینه فلزی یک هنر است. پتینه فلزی یک پدیده طبیعی است که اکنون می‌توانیم با استفاده از مواد شیمیایی خاص خود برای تسریع در اکسیداسیون فلزاتی همچون مس، برنز و برنج به آن دست پیدا کنیم. اگر در کار با پتینه، تازه‌کار هستید، این مطلب برای شما نوشته شده است. برای خواندن ادامه مطلب، مجله مینیاتور را دنبال کنید.
مراحل پتینه‌کاری را بشناسید
پتینه فلزی تکنیکی است برای ایجاد سطوح فلزی با ظاهر آنتیک یا قدیمی. این یک روش تصفیه سطحی است که برای ایجاد بافت‌ها و سطوح منحصر‌به‌فرد فلزات مختلف همچون برنز، مس و برنج مورد استفاده قرار می‌گیرد. از طریق پتینه‌کاری، می‌توان از یک فلز در برابر خوردگی محافظت کرد. این محصول در محیط داخلی، خارجی و سطوح مبلمان کاربرد دارد.
۱- پایه مناسب پتینه‌کاری را انتخاب کنید
- پتینه‌ها بیشتر با فلزات سروکار دارند. فلزاتی که در درجه اول برای ایجاد یک روکش آنتیک (عتیقه) روی فلز استفاده می‌شود.
- مطمئن شوید که فلز شما در معرض اکسید، روغن و … قرار دارد. در غیر این صورت، ماده شیمیایی پتینه با آن واکنش نشان نمی‌دهد.
- بستر مورد استفاده باید پیش از استفاده از ماده شیمیایی پتینه، با فلز مایع پوشانده شود.
۲- رنگ‌های پتینه‌کاری را انتخاب کنید
- رنگ پتینه مناسب را انتخاب کنید.
- پتینه‌های مختلف، رنگ‌های متفاوتی را روی فلز ایجاد می‌کنند.
- رنگ‌های سبز برای محافظت از فلز در برابر زنگ‌زدگی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- رنگ مشکی و قهوه‌ای، رایج‌ترین رنگ‌های پتینه هستند.
۳- برای اعمال پتینه‌کاری، ابزارهای مختلف را تست کنید
- برای انجام پتینه‌کاری، می‌توانید از یک غلطک، اسفنج، برس رنگ، اسپری یا پیستوله رنگ استفاده کنید. هر یک از این ابزارها بر نحوه ظاهر شدن پتینه شما روی فلز مورد نظر تاثیر می‌گذارد.
- توصیه ما این است که با ابزارهای مختلف در نواحی جداگانه آزمایش کنید تا ببینید که پتینه هنگام اعمال با هر یک از آن‌ها چگونه به نظر می‌رسد.
۴- پتینه را اعمال کنید
- برای محافظت از خود، مطمئن شوید که هنگام پتینه‌کاری از ماسک و عینک ایمنی استفاده می‌کنید.
- پتینه را بر روی سطح فلزی مورد نظر اعمال کنید.
۵- اجازه دهید پتینه خشک شود
- هنگامی که پتینه را اعمال کردید و سایه و ظاهر مناسب را به دست آورد، بسیار مهم است که اجازه دهید برای مدت زمان پیشنهادی خشک شود. زمان خشک شدن بین ۲۴ تا ۴۸ ساعت است.
- اگر فرصت کمتری در اختیار دارید، اجازه دهید حداقل به مدت ۸ ساعت خشک شود.
۶- برای اطمینان از طول عمر پتینه‌کاری، یک پوشش محافظ بزنید
- پس از سفت شدن پتینه، یک پوشش محافظ همچون واکس فلزی بر روی آن بزنید؛ زیرا از واکنش سطح فلزی با هوای آزاد جلوگیری می‌کند.
انواع پتینه‌های فلزی
۱- پتینه زنگ زده
- پتینه زنگ‌زده پوششی است که در اثر اکسید شدن سطح فلز ایجاد می‌شود. یکی از ساده‌ترین راه‌ها برای دستیابی به پتینه زنگ‌زده طبیعی، رها کردن فلز در هوای آزاد است. پس از چند هفته یا چند ماه (بسته به رطوبت هوا)، فلز مورد نظر یک فرایند اکسیداسیون را آغاز می‌کند که در نهایت کل سطح را می‌پوشاند.
- یک نکته کلیدی که در اینجا باید به خاطر داشت این است که زنگ‌زدگی، فرایند کدر شدن فلز نیست. در حالی که زنگ‌زدگی معمولا به عنوان خوردگی فلز تعریف می‌شود که منجر به رسوب عناصری به رنگ نارنجی سوخته است. از طرفی، تیرگی به عنوان خوردگی فلز تعریف می‌شود که منجر به ایجاد یک لایه کدر روی همه فلزات به جز فولاد ضد زنگ می‌شود.
۲- پتینه سبز
- پتینه سبز معروف‌ترین و پرطرفدارترین نوع پتینه است. پتینه سبز را می‌توان بر روی پشت بام‌ها و بسیاری از سازه‌های تاریخی مشاهده کرد.
- پتینه سبز محصول واکنش مس با عناصر جوی است که به مرور زمان به رنگ سبز تیره درمی‌آید. نکته شگفت‌انگیز در مورد پتینه سبز این است که فلز را در برابر خوردگی مقاوم و در نتیجه آن را به یک ماده ضد آب تبدیل می‌کند. این محصول به روش‌های مختلف شامل اکسید شدن، قوی‌تر و بادوام‌تر می‌شود.
- به غیر از فلز مس، فلزات دیگری مانند برنج و برنز با گذشت زمان یا با اعمال یک ماده شیمیایی (پتینه سبز)، به رنگ سبز درمی‌آیند.
۳- پتینه سیاه
- پتینه سیاه معمولا برای ایجاد ظاهر زیبا به سطوح فلزی استفاده می‌شود. این پتینه روی سطوح مسی، برنجی و برنزی کاربرد دارد. از طرفی این نوع پتینه بر روی آلیاژهای فولاد ضد زنگ تاثیری ندارد.
- هنگامی که فلز با پتینه واکنش نشان داده و رنگ‌هایی منحصر‌به فرد تولید می‌کند، سایه‌های مشخصی از پتینه مایل به سیاه ایجاد می‌شود. استفاده از پتینه سیاه در جواهرات و همچنین در ساخت و نگهداری آثار باستانی رایج است.
۴- پتینه قهوه‌ای
- پتینه قهوه‌ای واکنش‌پذیر است و ظاهر آن بسته به نحوه اعمال آن تغییر می‌کند. به عنوان مثال، یک اسپری سبک مناسب، پوششی یکنواخت ایجاد می‌کند، اما آغشته کردن با اسفنج، ظاهری خالدار و متخلخل به وجود می‌آورد.
- جذابیت پتینه قهوه‌ای در کاربرد آن بر روی فلز برنج است؛ زیرا ممکن است فلز برنج را کهنه کند تا زیبایی شبیه عتیقه به آن ببخشد.
۱۰ ترفند اساسی درباره پتینه‌کاری
۱- عناصری همچون نور، کیفیت هوا و میزان رطوب، تاثیر بسزایی بر پتینه‌کاری انواع فلزات می‌گذارد.
۲- خیساندن مس در سرکه سفید و نمک باعث ایجاد پتینه آبی یا سبز می‌شود. راه‌های دیگر برای انجام این کار، گذاشتن مس در خاک اره یا چیپس سیب زمینی خرد شده آغشته به سرکه سفید است. هر چه مس مدت طولانی تری در مخلوط ذکر شده باشد، پتینه تیره‌تر می‌شود.
۳- برای پتینه‌کاری فلز، به وسیله یک اسفنج مرطوب یا قلم مو، فلز را رنگ کنید. نتیجه کار، ترکیبی از سایه‌های روشن و تیره از رنگ‌های پتینه خواهد بود.
۴- بهترین نتیجه پتینه‌کاری، روی اجسامی مانند مجسمه و اجسام سه بعدی است.
۵- واکس فلزی و موم فلزی، برای محافظت از پتینه و روکش فلزی مناسب است.
۶- توجه داشته باشید که تا پایان فرایند پتینه‌کاری، به هیچ عنوان فلز مورد نظر را نشویید. شستن فلز پیش از موعد مقرر می‌تواند بر روی کیفیت پتینه شما تاثیر بگذارد. پس از انجام فرایند پتینه‌کاری، می‌توانید فلز مورد نظر را شست‌وشو دهید.
۷- پتینه معمولا خاکستری، سیاه یا سبز است. پتینه برای افرادی مناسب است که شکل و شمایل قدیمی را می‌پسندند. اما زنگ‌زدگی به صورت رنگ قرمز-نارنجی ظاهر می‌شود که ظاهر چندان خوبی ندارد.
۸- واقعیت این است که ما نمی‌توانیم از زنگ‌زدگی روی یک محصول آهنی جلوگیری کنیم. پتینه یک فرآیند طبیعی است که هر نوع محصول آهنی طی می‌کند و نباید آن را با زنگ‌زدگی اشتباه گرفت. پتینه در واقع برای آهن مفید است زیرا یک لایه محافظ ایجاد می‌کند. در واقع، پتینه‌کاری فرایند مناسبی برای محافظت از تیغه‌ها و محصولات آهنی شما خواهد بود. هنگامی که لایه‌ای از فولاد اکسید شده روی آهن شکل می‌گیرد، این فلز دیگر اکسید نمی‌شود. بنابراین پتینه از فلز شما در برابر خوردگی شدید، زنگ‌زدگی و تخریب بیشتر محافظت می‌کند
۸- مس به طور طبیعی با گذشت زمان سبز می‌شود؛ زیرا با اکسیژن موجود در هوا واکنش نشان می‌دهد؛ واکنشی شیمیایی که به عنوان اکسیداسیون شناخته می‌شود.
۹- فلز خاکستری روی یا فولاد گالوانیزه، یک پتینه خاکستری یا سیاه ایجاد می‌کند. گذاشتن فلز در آب مقطر برای پوشش خاکستری روشن و صاف، توصیه می‌شود. قطعات فلزی خود را در یک ظرف پلاستیکی قرار دهید و آب مقطر را روی قطعات فلزی بریزید. سپس تکه‌های فلزی را بیرون بیاورید و در ظرف دیگری بر روی آن‌ها نمک بپاشید. پس از آن پراکسید اضافه کنید.
۱۰- اگر بخواهید فلز برنج به طور طبیعی پتینه شود، حدود یک تا دو سال طول می‌کشد.
جمع‌بندی
در این مقاله تلاش کردیم تا به شما ترفندهای متعدد و متنوعی را در زمینه پتینه‌کاری ارائه دهیم. توجه داشته باشید که پتینه‌کاری بر روی فلزاتی همچون مس، برنز و برنج انجام می‌شود. برای انجام فرایند پتینه‌کاری بر روی فلزات اشاره شده، دو روش وجود دارد: روش اول به صورت طبیعی است که با قرار دادن فلز در هوای آزاد، اجازه می‌دهید تا فرایند پتینه‌کاری تکمیل شود. اما روش دوم به صورت اعمال مواد شیمیایی بر روی فلزات اشاره شده برای ایجاد پتینه است. با ایجاد پتینه بر روی فلزات فوق، علاوه بر ایجاد لایه محافظتی در برابر زنگ‌زدگی، می‌توانید ظاهری قدیمی یا عتیقه به محصول خود بدهید.
سوالات متداول
برای محافظت از پتینه‌کاری از چه چیزی می‌توان استفاده کرد؟
واکس فلزی و موم فلزی، برای محافظت از پتینه و روکش فلزی مناسب است.
آیا می‌توان فلزی که در حال پتینه‌کاری است را شُست؟
توجه داشته باشید که تا پایان فرایند پتینه‌کاری، به هیچ عنوان فلز مورد نظر را نشویید. شستن فلز پیش از موعد مقرر می‌تواند بر روی کیفیت پتینه شما تاثیر بگذارد. پس از انجام فرایند پتینه‌کاری، می‌توانید فلز مورد نظر را شست‌وشو دهید.
آیا پتینه شبیه به زنگ‌زدگی است؟
پتینه معمولا خاکستری، سیاه یا سبز است. پتینه برای افرادی مناسب است که شکل و شمایل قدیمی را می‌پسندند. اما زنگ‌زدگی به صورت رنگ قرمز-نارنجی ظاهر می‌شود که ظاهر چندان خوبی ندارد.
آیا پتینه‌کاری از زنگ‌زدگی جلوگیری می‌کند؟
واقعیت این است که ما نمی‌توانیم از زنگ‌زدگی روی یک محصول آهنی جلوگیری کنیم. پتینه یک فرآیند طبیعی است که هر نوع محصول آهنی طی می‌کند و نباید آن را با زنگ‌زدگی اشتباه گرفت. پتینه در واقع برای آهن مفید است زیرا یک لایه محافظ ایجاد می‌کند.
چه فلزی با پتینه‌کاری سبز می‌شود؟
مس به طور طبیعی با گذشت زمان سبز می‌شود؛ زیرا با اکسیژن موجود در هوا واکنش نشان می‌دهد؛ واکنشی شیمیایی که به عنوان اکسیداسیون شناخته می‌شود.